Veelgestelde vragen over PFAS
Wat is PFAS?
PFAS zijn in het nieuws door de zorg over PFAS in de bodem, in voeding of in consumentenproducten. PFAS is een verzamelnaam en staat voor poly-en perfluoralkylstoffen. Deze groep chemische stoffen is door mensen gemaakt en komt van nature niet voor in het milieu. In de loop van de jaren is duidelijk geworden dat PFAS stoffen schadelijk kunnen zijn voor mens, dier en milieu. De meest bekende PFAS stoffen zijn PFOS en PFOA.
PFOS en PFOA
PFOS staat voor perfluoroctaansulfonzuur en PFOA voor perfluoroctaanzuur. Belangrijke eigenschappen van PFAS zijn dat ze water-, vet- en vuilafstotend zijn en dat ze goed oplosbaar zijn in water en bestand tegen hoge temperaturen. Het wordt gebruikt in:
• brandblusschuim
• anti-aanbaklagen in pannen
• in coating van textiel en papier
• in verf, cosmetica en reinigingsmiddelen.
PFAS heeft ook schadelijke eigenschappen. De stoffen breken niet af en kunnen zich ophopen in mens, dier en in het milieu zoals de bodem en het grondwater. Deze stoffen worden ook wel ‘forever chemicals’ genoemd. Daarom mogen PFOS en PFOA in Europa niet meer worden geproduceerd en toegepast.
Verbod
Voor PFOS geldt sinds 2008 een verbod en voor PFOA en een aantal stoffen die daarop lijken sinds 2020. Dit verbod heeft er toe geleid dat PFOS en PFOA soms worden vervangen door andere PFAS-verbindingen die nog niet verboden zijn. Het gebruik van een aantal PFAS in voedselverpakkingen zoals pizzadozen of bakpapier is sinds 1 juli 2022 verboden.
Nederland werkt met een aantal andere Europese landen samen om het gebruik van alle PFAS te verbieden om zo het milieu en onze gezondheid te beschermen. In januari 2023 heeft een aantal landen waaronder Nederland een voorstel ingediend voor een Europees verbod op PFAS.
Hoe komt PFAS in de bodem terecht?
PFAS kan op verschillende manieren in de bodem terechtkomen. Op locaties waar PFAS is gebruikt, bijvoorbeeld bij het blussen van brand, kan sprake zijn van een lokale verontreiniging in de bodem. De hoeveelheid PFAS in de grond en soms ook in het grondwater zijn dan in verhouding hoog. Omdat PFAS in veel producten is gebruikt komt PFAS ook buiten deze locaties in de bodem voor.
Verspreiding van PFAS
Verspreiding via de lucht door stof en neerslag is vermoedelijk een van de belangrijkste oorzaken als PFAS in de bodem is aangetroffen. Daarbij gaat het meestal om lage hoeveelheden die men in de bovenste meter van de grond aantreft. Deze PFAS verontreiniging is wereldwijd op veel plaatsen in de bodem aangetoond.
Vragen over PFAS?
Meer informatie over PFAS vindt u op de volgende websites:
