Gevaarlijke stoffen zijn giftige of brandbare stoffen die al in kleine hoeveelheden gevaarlijk kunnen zijn voor mens, dier en milieu. Bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken moeten zich aan strenge milieuregels houden.

Wat doet de Omgevingsdienst?

• Verleent omgevingsvergunningen en houdt toezicht op ruim 18.000 bedrijven namens acht gemeenten en drie provincies op het gebied van bodem, bouw en milieu.
• Houdt toezicht bij 100 risicovolle bedrijven, waarvan 50 Seveso-bedrijven. Dit zijn bedrijven waar met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen wordt gewerkt.
• Controleert bedrijven of afvalstromen op juiste manier verwerkt en afgevoerd worden en of de opslag van gevaarlijke stoffen volgens de regels is.
• Zorgt dat bedrijven voldoen aan de vijfjaarlijkse informatieplicht en vermindering van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) binnen het werkgebied van de OD NZKG.

Zeer Zorgwekkende Stoffen

ZZS zijn de meest gevaarlijke stoffen voor mens en milieu omdat ze bijvoorbeeld de voortplanting belemmeren, kankerverwekkend zijn of zich in de voedselketen ophopen. Het ZZS beleid is gericht op het voorkomen van ZZS in de leefomgeving. Bedrijven zoals de chemische industrie stoten ZZS uit naar lucht en water.

Het RIVM houdt een lijst bij die ruim 2200 zeer zorgwekkende stoffen en circa 360 potentieel zeer zorgwekkende stoffen (pZZS) telt. Voorbeelden van ZZS zijn bijvoorbeeld polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) en diverse zware metalen zoals lood, koper en zink. Zie ook veelgestelde vragen over PFAS.

ZZS uitstoot verminderen

Bedrijven die ZZS naar de lucht uitstoten (emissie) zijn verplicht om deze emissies te voorkomen. Als dat niet mogelijk is dan moet het bedrijf maatregelen nemen om de emissie te verminderen. Dit kan bijvoorbeeld door:

• ZZS vervangen door minder schadelijke stoffen.
• Productieprocessen aanpassen door toepassing van technieken die die uitstoot van stoffen voorkomen en verminderen.

Informatieplicht

Vanaf 1 januari 2025 moet een bedrijf de 5-jaarlijkse rapportage van uitstoot van ZZS indienen via de ZZS-emissiedatabase. Via de database rapporteert het bedrijf de uitstoot naar lucht en water. De OD NZKG beoordeelt de ingediende gegevens.

Bedrijven met een milieuvergunning moeten sinds 2016 elke vijf jaar aan het bevoegd gezag over ZZS rapporteren. Dit heet een Vermijdings- en Reductieprogramma (VRP). Hierin geven zij een compleet overzicht welke stoffen zij uitstoten naar de lucht en water. Ook moeten bedrijven aangeven hoe zij de uitstoot van deze stoffen voorkomen en verminderen.

Op 1 januari 2021 moesten alle bedrijven die ZZS naar de lucht uitstoten voldoen aan de informatieplicht en minimalisatieverplichting. Per 1 januari 2026 moeten bedrijven opnieuw een VRP aanleveren. Voor bedrijven waarvoor de verplichting voor het VRP geldt op basis van de Omgevingswet (1 januari 2024) betekent dit dat zij voor 1 januari 2029 via de ZZS-emissiedatabase de gegevens moeten aanleveren.

Meer weten?

Lees meer over Zeer Zorgwekkende Stoffen.