Jaarverslag eNose-netwerk 2021

Datum: 07-10-2022

Sinds 2015 werken de provincie Noord-Holland en Port of Amsterdam aan een netwerk van elektronische neuzen (eNoses). Het doel van dit netwerk is het opsporen van de oorzaken van geurhinder. Geur is namelijk een van de grootste bronnen van overlast in Noord-Holland. Daarnaast monitoren de ‘neuzen’ de scheepvaart rond het Noordzee- en Amsterdam-Rijnkanaal op varend ontgassen.

Het netwerk bestaat inmiddels uit 89 eNoses. Een eNose is een meetinstrument met 4 sensoren dat veranderingen signaleert in de luchtsamenstelling. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) monitort de eNoses en brengt jaarlijks verslag uit van de resultaten.

Het Jaarverslag eNose-netwerk Noordzeekanaalgebied en Amsterdam-Rijnkanaal 2021 staat nu online.

Belangrijkste conclusies jaarverslag 2021

• in 2021 zijn 8.866 eNose signaleringen gedetecteerd. Dit is inclusief de signaleringen voor het varend ontgassen. De meeste meldingen komen van één eNose in de Australiëhaven, die 5.204 signaleringen gaf. De OD NZKG stelde eerder vast dat deze signaleringen afkomstig zijn van de opslag en bewerking van bodemas bij een afvalverwerkingsbedrijf. De opslag en bewerking van deze bodemas is conform de geldende milieuvergunning.
• In het gebied rondom de Afrika-, Amerika-, Australië- en Jan van Riebeeckhaven geven een aantal eNoses relatief veel alarmeringen. In deze havenbekkens zijn de verhoogde signalen merendeels afkomstig van bedrijven met brandstof op- en overslag.
• Van alle 350 overlastmeldingen waarbij de melder verwees naar bronnen in het Westelijk Havengebied, waren 217 overlastmeldingen geur-gerelateerd. Over deze overlastmeldingen geur is het volgende op te merken:
  • Een daling van 36% in het aantal overlastmeldingen ten opzichte van 2020;
  • De meeste overlastmeldingen gingen over één bedrijf, net als in 2020. Het aantal overlastmeldingen over dit bedrijf is in 2021 met ruim 50% afgenomen ten opzichte van 2020;
  • De meeste overlastmeldingen ontstaan bij stabiel zomer- of winterweer, wanneer een weercode van kracht is.
• De Degassing Vessel Detective tool (ontgassingstool), die het varend ontgassen van vaartuigen detecteert, heeft in 2021 in totaal 520 meldingen gegenereerd. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van de 380 meldingen in 2020 (+37%). De OD NZKG heeft 93 meldingen varend ontgassen aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en politie doorgegeven. De ILT heeft 86 meldingen opgepakt en volledig uitgelopen. Op verzoek van de ILT heeft de buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) van de OD NZKG in zeven zaken voor varend ontgassen een proces-verbaal van bevindingen opgemaakt.
• Door de gebiedsgerichte aanpak bij Tata Steel en Tuindorp Oostzaan heeft de OD NZKG meer kennis gekregen over de geurbronnen en hun herkomst in deze gebieden. Deze informatie wordt gebruikt voor vervolgonderzoek en het verminderen van geurhinder.
• Uit een analyse van de OD NZKG blijkt dat veel eNoses al heel goed gepositioneerd staan. Een aantal eNoses kan echter verplaatst worden om de geurproblematiek in de regio nog beter inzichtelijk te maken. Geadviseerd wordt om deze optimalisatie in 2022 door te voeren.
• In 2021 is de data-omgeving (datawarehouse) van de OD NZKG slimmer ingericht, zodat gegevens overzichtelijk kunnen worden opgevraagd. Voor de toekomst biedt dit veel kansen om effectiever gebruik te maken van het eNose-netwerk. Al een paar jaar bestaat de ambitie om de eNose-patronen makkelijker geautomatiseerd te kunnen koppelen aan geuroverlast. In 2020 is hiervoor een model ontwikkeld, in 2022 wordt vastgesteld of dit wordt doorontwikkeld. Het afgelopen jaar is hiervoor wel verder geëxperimenteerd met interpolatiemodellen.