Vanuit Tuindorp Oostzaan ontvangt de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) regelmatig meldingen over geuroverlast. Bewoners vermoeden dat de bedrijven ICL Fertilizers en Bunge hiervoor grotendeels verantwoordelijk zijn. Uit onze waarnemingen blijkt dat ook andere bronnen van geuroverlast aanwezig zijn. Op deze pagina geven we antwoord op de meest gestelde vragen.

Ondervindt u geuroverlast in uw omgeving? Dan kunt u dit bij ons melden.

Laatste update: 6 juli 2021

Algemene vragen

1. Wat is de oorzaak van de geuroverlast in Tuindorp Oostzaan?
Tuindorp Oostzaan ligt in een bedrijvig gebied (bekijk het overzicht op deze flyer). Geuroverlast is hier niet altijd tot één bedrijf terug te brengen. De wijk kan last hebben van verschillende geurbronnen in de omgeving, zoals bedrijven, wegverkeer en scheepvaart. Dat heeft te maken met de weersomstandigheden en windrichting, maar ook met de intensiteit waarmee stoffen vrijkomen.

2. Hoe lang is er sprake van geurhinder in Tuindorp Oostzaan?
Sinds 2019 ontvangt de OD NZKG regelmatig klachten over geurhinder in Tuindorp Oostzaan. Daarvoor was het relatief rustig. Daarom zijn voorheen geen specifieke onderzoeken uitgevoerd of maatregelen getroffen tegen geur.

3. Hoe kan geuroverlast ontstaan door scheepvaart?
Dit kan door vrachtschepen die varend ontgassen. Hierbij wordt het ruim van een schip doorgeblazen met ventilatoren om het schoon te maken voor een nieuwe lading.

4. Wat is de rol van de OD NZKG?
De OD NZKG werkt in opdracht van de provincie Noord-Holland en de gemeente Amsterdam en is verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving op het gebied van milieu, bouw en bodem. Geuroverlast valt onder het werkgebied milieu. Wij zien erop toe dat bedrijven zich aan de regels houden met betrekking tot onder andere geur.  

5. Wat doet de OD NZKG om geuroverlast in Tuindorp Oostzaan te voorkomen?
Onze inspanning is erop gericht om de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken. Geuroverlast is lastige problematiek. Wanneer we een melding krijgen en een medewerker van de OD NZKG gaat ter plaatse waarnemen, is de geur soms alweer weg. Medewerkers houden daarom preventieve geurronden wanneer de wind uit de richting van de overzijde van het Noordzeekanaal komt. Zo is de kans groter dat we in het gebied aanwezig zijn wanneer de overlast zich voordoet. We vragen dan bij de bedrijven na of er afwijkingen zijn in het bedrijfsproces die deze overlast kunnen veroorzaken. Ook bekijken we mogelijkheden om andere of intensievere middelen in te zetten om de herkomst van geuren te vinden. Zo zijn bij ICL en Bunge geur- en emissiemetingen uitgevoerd. Daarnaast hebben we regelmatig contact met bewoners over bijvoorbeeld de geurbeleving in hun wijk. Ten slotte beschikken we over een eNose-netwerk dat we inzetten om de exacte bronnen van geuroverlast te achterhalen.

6. Kan de OD NZKG ervoor zorgen dat de geur verdwijnt?
Nee, de OD NZKG is ervoor verantwoordelijk dat bedrijven zich aan de regels houden met betrekking tot geur. De wetgever staat toe dat er een bepaalde mate van geurhinder mag bestaan. Met andere woorden: de geur zal waarschijnlijk nooit helemaal verdwijnen in een gebied waar industrie en woningen relatief dicht bij elkaar liggen. Maar wij blijven bedrijven controleren of zij zich aan de regels houden, door toezicht en waar nodig handhaving. Daarnaast blijven wij met bewoners in gesprek om te vertellen wat wij doen, te horen hoe het in de wijk is en om vragen te beantwoorden.

7. Wat moet ik doen als ik geuroverlast ervaar?
Maak een melding van de geuroverlast via ons formulier. Omschrijf de geur zo duidelijk mogelijk. Dan komt de melding terecht bij onze inspecteurs, die onderzoeken of de bron van de geurhinder te herleiden is. Wij kunnen alleen actie ondernemen wanneer de geur herleidbaar is naar een bedrijf. U wordt altijd geïnformeerd over de afhandeling van uw melding.

8. Is de geuroverlast in Tuindorp Oostzaan schadelijk voor mijn gezondheid?
Voor vragen over geur in relatie tot gezondheid kunt u terecht bij de GGD Amsterdam. De GGD heeft over de uitstoot van ICL gezegd dat de waarden niet alarmerend zijn voor de gezondheid. De GGD trekt deze conclusie op basis van een verspreidingsberekening, waarbij de waarden op leefniveau worden bepaald. Deze berekening is gebaseerd op metingen die aan de schoorsteen zijn uitgevoerd.

9. Waar is de OD NZKG op dit moment mee bezig?
We onderzoeken of we aanvullende eisen op kunnen nemen in de huidige vergunningen van de bedrijven ICL Fertilizers en Bunge (zie ook vraag 20 en 24). Naast de reguliere afhandeling van meldingen van overlast voeren we preventieve geurrondes uit in de wijk, om de herkomst van de geuren beter en eerder te kunnen duiden. We hebben regelmatig contact met bewoners van Tuindorp Oostzaan om hen op de hoogte te houden van onze activiteiten. We zetten het eNose-netwerk in om in het gebied op zoek te gaan naar bronnen van geuroverlast. Uit de eerste analyse bleek dat ook andere bedrijven dan ICL en Bunge mogelijk bijdragen aan de geuroverlast. Hier doen we nu onderzoek naar.

Bedrijven en geuroverlast

Bedrijven in de omgeving kunnen een bron zijn van geuroverlast in Tuindorp Oostzaan. Aan de hand van de klachten die we ontvangen, zien we dat ICL Fertilizers en Bunge het meest genoemd worden als veroorzakers.

ICL Fertilizers

10. Wat voor bedrijf is ICL Fertilizers?
ICL Fertilizers produceert kunstmeststoffen.

11. Waarom heeft ICL geurmetingen laten verrichten?
ICL Fertilizers heeft in 2019 geurmetingen laten verrichten. Dit was noodzakelijk omdat zij van plan zijn om ook met andere (secundaire) grondstoffen te gaan werken. De metingen die in 2019 zijn uitgevoerd vormen een zogenaamde nulmeting. Daarmee kan het effect van deze secundaire grondstoffen op de geur op een later moment worden vastgesteld met een nieuwe geurmeting.

12. Waarom gaat ICL Fertilizers met secundaire grondstoffen werken?
Als grondstof voor de kunstmest wordt fosfaaterts gebruikt, waarvan wereldwijd een beperkte voorraad is. Als alternatieve fosfaatbron kunnen ook bepaalde reststoffen worden gebruikt (zogeheten secundaire grondstoffen) waarmee een fosfaatkringloop ontstaat. Dit is ICL van plan.

13. Wat heeft het gebruik van secundaire grondstoffen voor effect op de geuroverlast?
Dat is nog niet bekend. Binnen drie maanden nadat de secundaire grondstoffen in het productieproces worden toegepast moet ICL opnieuw een geurmeting uitvoeren. De OD NZKG controleert het bedrijf hierop.

14. Hoe wordt een geurmeting uitgevoerd?
Geurmetingen worden uitgevoerd door onafhankelijk, geaccrediteerde meetbureaus. Zij voeren de metingen uit volgens vastgestelde richtlijnen. Tijdens de metingen wordt het aantal “Odour-units” bepaald dat uit de schoorsteen komt. De “Odour-unit” is een maat voor de hoeveelheid geur. Met het resultaat wordt vervolgens een verspreidingsberekening uitgevoerd.

15. Waarom wordt een geurmeting niet in de wijk uitgevoerd waar overlast wordt ervaren?
Als we in de wijk meten, kunnen we niet met zekerheid vaststellen waar de gemeten geuren vandaan komen.

16. Waarom heeft de OD NZKG zelf ook metingen uitgevoerd?
Begin augustus 2020 zijn in opdracht van de OD NZKG door een geaccrediteerd bedrijf metingen uitgevoerd naar emissies en geur uit de schoorsteen van ICL. Dit heeft te maken met de vele klachten die we ontvingen over geur. Met deze metingen controleren we of de geurmetingen van ICL kloppen. 

17. Wat is het resultaat van de metingen in opdracht van de OD NZKG?
De conclusie is dat ICL voldoet aan de norm in de omgevingsvergunning voor de emissies naar de lucht. In de vergunning zijn nog geen normen opgenomen voor geur.

18. Staat er iets over geur in de vergunningen?
In de vergunning van ICL uit 2003 is geen maximale waarde opgenomen voor geur. Bij de aanpassing van de omgevingsvergunning milieu wordt dit wel opgenomen. Het uitgangspunt daarbij is de “Beleidsregel beoordeling geurhinder inrichtingen” van de provincie Noord-Holland. Wanneer we de resultaten van deze geurmetingen leggen naast de nieuwe norm, dan past deze hierbinnen. Dat neemt niet weg dat bewoners de geur van ICL en andere geurbronnen kunnen waarnemen en hierdoor overlast ervaren.

19. Is ICL bereid maatregelen te treffen tegen geuroverlast?
Ja, ICL is bereid om maatregelen te treffen. Zeker als deze eenvoudig te realiseren zijn. Op verzoek van ICL stuurt de OD NZKG een maandelijks overzicht van meldingen van geuroverlast. Zo kan het bedrijf vaststellen of er afwijkingen in het bedrijfsproces waren op het moment dat er geuroverlast werd ervaren.

20. Kan de vergunning van ICL worden aangepast?
Op dit moment onderzoekt de OD NZKG bij ICL of het bedrijf gebruik maakt van de zogenoemde ‘best beschikbare technieken’ in hun productieprocessen. Landelijke en Europese wetgeving en richtlijnen zijn hierin leidend. We streven ernaar eind 2021 de ontwerpbeschikking (een soort conceptvergunning) klaar te hebben, waarin we voorschriften voor geur toevoegen of aanscherpen.

21. Klopt het dat ICL gaat verhuizen?
Het is bij de OD NZKG bekend dat verplaatsen van ICL onderwerp van gesprek is van het bedrijf met de gemeente Amsterdam. Meer informatie over de ontwikkelingen in het gebied vindt u op de website van het project Haven-Stad.

Bunge

22. Wat voor bedrijf is Bunge?
Bunge verwerkt sojabonen tot meel en olie.

23. Is Bunge bereid maatregelen te treffen tegen geuroverlast?
Ja, Bunge is bereid om maatregelen te treffen. Zeker als deze eenvoudig te realiseren zijn. Ze hebben de OD NZKG gevraagd om beter en sneller geïnformeerd te worden over meldingen van geuroverlast. Zo kunnen ze beter vaststellen of de geur door hen veroorzaakt wordt en naar oplossingen zoeken. Iedere maand krijgt het bedrijf een overzicht met de meldingen van overlast die bij de OD NZKG zijn ingediend.

24. Kan de vergunning van Bunge worden aangepast?
Ja, Bunge heeft een conceptaanvraag ingediend voor een revisievergunning. Dit is een uitvoerig traject waarbij alle milieuaspecten (waaronder lucht en geur) binnen het bedrijf opnieuw worden beoordeeld en getoetst op het gebruik van best beschikbare technieken en of daarmee strengere voorschriften voor geur mogelijk zijn. Landelijke en Europese wetgeving en richtlijnen zijn hierin leidend. Op dit moment heeft het bedrijf een ruime norm voor geur. Op dit moment zitten we in de beoordelingsfase van de conceptaanvraag.

25. Mijn vraag staat hier niet tussen. Hoe kan ik jullie bereiken?
U kunt uw vraag stellen via geuroverlasttuindorp@odnzkg.nl.