De bodem in Buiksloterham veilig saneren

Datum: 27-05-2024

Het voormalig industrieterrein Buiksloterham in Amsterdam-Noord wordt omgetoverd tot woon- en werkgebied. Door de industrie in het verleden is de bodem op veel plaatsen verontreinigd. Daarom laat de gemeente Amsterdam de bodem saneren, oftewel verbeteren, reinigen en opruimen. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied houdt namens de gemeente toezicht op een correcte uitvoering. Pim Hartman, hoofdinspecteur Bodemtoezicht: ‘Het is misschien wel de grootst lopende Nederlandse bodemsanering van dit moment.’

De bodemsanering in Buiksloterham gebeurt in delen. Afgelopen jaar was het voormalig AGA-gasterrein aan de beurt. ‘Hier heeft vroeger een elektrozuur- en waterstoffabriek gestaan’, vertelt Pim. ‘Daardoor zijn er grote hoeveelheden oplosmiddelen zoals chloor in de grond terechtgekomen, soms tot wel dertig meter diep.’

Werken in de kou

Tijdens het saneren komen schadelijke dampen vrij. Daarom monitort de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied de luchtkwaliteit nauwlettend met behulp van een eNose. Ook vinden de werkzaamheden in een grote tent plaats en alleen in de koude periode. Pim: ‘Zo blijven de dampen beperkt.’

Zoveel mogelijk sterk-verontreinigde grond wordt gereinigd. Grond die niet gereinigd kan worden, gaat per schip naar een stortlocatie. Deze grond wordt tijdens transport afgedekt om uitdamping te voorkomen. Grond die minder sterk verontreinigd is mag onder de juiste condities worden hergebruikt. Er wordt dan een leeflaag aangebracht, een soort dikke beschermlaag. Die voorkomt dat de schadelijke stoffen vrijkomen of zich verspreiden.’

‘Dit hergebruik heeft als voordeel dat je zo het aantal vrachtbewegingen beperkt’, legt Pim uit. Buiksloterham ligt in een drukke omgeving, dus als je alle grond moet afvoeren en vervangen, heeft dat een te grote impact op het wegennet eromheen. ‘Het is ook onze taak om die overlast zoveel mogelijk te beperken.’

Veilig afvoeren

Ook moet de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied altijd voorbereid zijn op onverwachte gebeurtenissen. Zo stuitte de aannemer vorig jaar op een grote hoeveelheid kwik. Omdat kwikdampen erg giftig zijn, moest deze vloeistof in volledig lucht- en waterdichte containers via vrachtschepen naar een stortlocatie worden gebracht. ‘Samen met Rijkswaterstaat hebben we ervoor gezorgd dat dit snel kon gebeuren. Je wil niet dat er kans is op blootstelling aan de omgeving.’

Wanneer de sanering van Buiksloterham is afgerond, kan Pim nog niet zeggen. ‘Het streven is om in 2030 klaar te zijn, maar ik denk niet dat we dat gaan halen. Het is een omvangrijk project, een van de grotere saneringen in Nederland.’

Dit artikel is gepubliceerd in het Jaarbeeld 2023. Hierin geven we een kijkje in de keuken van ons werk en blikken we terug op vorig jaar met interviews, een overzicht van projecten en kerncijfers.