‘We zijn de eerste omgevingsdienst in Nederland die Circulaire Economie in milieuvergunningen vast gaat leggen’

Datum: 09-05-2023

Hoe zorgen we dat bedrijven minder afval produceren, hun afval beter scheiden en efficiënt omgaan met grondstoffen? Een van de routes is door hierover voorschriften op te nemen in de omgevingsvergunningen. Stefan Martens is begin 2022 binnen de OD NZKG gestart als projectleider van het pilotproject “Circulaire Economie in de omgevingsvergunning” ‘Je vraagt je bijna af waarom we dit niet eerder hebben gedaan.’

Wat is het doel van het project CE in de vergunning?

‘Het doel is drieledig: ten eerste om standaardvoorschriften te ontwikkelen in goede afstemming met partners, met name andere omgevingsdiensten. Ten tweede om deze bij maximaal tien vergunningen in de industrie toe te voegen en ten derde hiervan optimaal te leren, zodat we uiteindelijk tot een daadwerkelijke verankering van CE in onze vergunningverlening komen.’

Waarom is gekozen voor pilotprojecten?

 ‘We hebben speciaal voor deze aanpak gekozen om goed te kunnen onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om circulariteit bij bedrijven voor te schrijven. Hoewel er al enkele jaren over het thema wordt gesproken, zijn er tot nu geen duidelijke wettelijke verplichtingen. We gaan daarom gebruik maken van de ‘haakjes’ die er wel zijn.’

Hoe zijn jullie te werk gegaan?

‘We hebben een projectteam samengesteld met daarin de vergunningverleners, afvalspecialisten en juristen. Samen hebben we nagedacht hoe en wat we aan circulariteit willen regelen in de vergunning. Het juridisch kader is vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht en stelt dat aan de omgevingsvergunning voorschriften worden verbonden met betrekking tot een doelmatig gebruik van grondstoffen en het voorkomen van het ontstaan van afvalstoffen. Dus dat is de concrete link naar circulariteit: minder gebruik van grondstoffen en minder productie van afvalstoffen. Je vraagt je bijna af waarom we dat niet eerder hebben gedaan, want hoewel dit al 30 jaar in de wet milieubeheer staat, is er toch nog weinig werk van gemaakt. Dit komt mede doordat de wet nogal vaag is geformuleerd. Met onze pilot willen we eraan bijdragen dat er meer helderheid komt. We zijn de eerste omgevingsdienst in Nederland die CE in milieuvergunningen vast gaat leggen.’

Waar ligt de focus op binnen die standaardvoorschriften?

‘Met de standaardvoorschriften richten we ons op drie thema’s: een doelmatig beheer van afvalstoffen, gericht op preventie en betere scheiding, vermindering en hergebruik van grondstoffen en als laatste de bedrijven de mogelijkheid bieden om te experimenteren. Bijvoorbeeld om een circulaire toepassing of een ander materiaal uit te proberen. We zijn tot de conclusie gekomen dat we de bedrijven in eerste instantie zelf willen laten onderzoeken welke verbeteringen zij kunnen realiseren. De volgende grote uitdaging voor ons zal dan zijn om de bedrijven óf te adviseren bepaalde maatregelen ook daadwerkelijk in te voeren, dan wel dat wij deze in de vergunning gaan voorschrijven. Ook hierbij is de wet dus nog onduidelijk: hoever mogen wij gaan met dit soort voorschriften?’

Waar staan jullie nu?

‘Over de standaardteksten voor dit onderwerp hebben we nu intern overeenstemming bereikt en we zijn dus zover dat we geschikte vergunningprocedures kunnen uitzoeken voor een eerste implementatie. Best spannend als je bedenkt dat een onderwerp als doelmatig grondstoffengebruik tot nu toe niet onze aandacht had.   

Naast dat we beginnen met de implementatie gaan we ook nog een consultatieronde doen met externe partners en opdrachtgevers, denk aan andere diensten als de DCMR. Wij hopen hier feedback te krijgen die de standaardvoorschriften nog beter en sterker maken.’