Grondwater beschermen: een groeiende uitdaging

Datum: 15-04-2025

In de provincie Noord-Holland zijn tien gebieden aangewezen als grondwaterbeschermingsgebied. Hier wordt nu of in de toekomst water gewonnen voor drinkwater of industriële toepassingen. Om de kwaliteit van dit water te waarborgen, zijn strikte regels van kracht. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied houdt toezicht op de naleving hiervan. Marc Brink, toezichthouder bodem: ‘De druk op onze ondergrond neemt toe. Van bodemenergiesystemen tot lozingen: we moeten voortdurend alert zijn op mogelijke risico’s.’

Dit artikel is gepubliceerd in ons Jaarbeeld 2024. Hierin geven we een kijkje in de keuken van ons werk en blikken we terug op vorig jaar met interviews, een overzicht van projecten en kerncijfers.

‘Er wordt steeds meer geroerd in de bodem, bijvoorbeeld door bodemenergieprojecten waarbij diepe boringen worden gedaan. Als deze boringen niet goed worden uitgevoerd, kunnen verontreinigingen in diepere grondlagen terechtkomen, met alle gevolgen van dien’, vertelt Brink. Ook lozingen van afvalwater vormen een risico. ‘Het gebeurt bijvoorbeeld dat mensen zwembaden leegpompen en het water zo de bodem in laten lopen. Dit kan schadelijke stoffen bevatten die in het grondwater belanden.’

Strengere regelgeving en actief toezicht

Sinds de invoering van de Omgevingswet in januari 2024 zijn bestaande regels voor grondwaterbescherming grotendeels ongewijzigd gebleven. ‘Wat wel veranderd is, is de manier waarop we toezicht houden,’ vertelt Brink. ‘We zijn actiever in het benaderen van betrokken partijen, zoals gemeenten en drinkwaterbedrijven. Daarnaast organiseren we watertafels waarin we met alle belanghebbenden risico’s en verantwoordelijkheden bespreken.’

Onjuiste telefoonnummers

Een concrete actie van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied in het afgelopen jaar was de controle van bebording bij toegangswegen tot beschermingsgebieden. ‘Uit onze inventarisatie bleek dat borden ontbraken of onjuiste telefoonnummers vermeldden. Dit hebben we aangekaart bij de drinkwaterbedrijven, die hier verantwoordelijk voor zijn. We voeren nu controles uit om te zien of onze aanbevelingen zijn opgevolgd.’

Uitdagingen voor de toekomst

Voor komend jaar staan verdere samenwerking en bewustwording centraal. ‘We willen nog beter in kaart brengen welke bedrijven binnen de beschermingsgebieden opereren en welke risico’s dat met zich meebrengt. Ook denken we aan manieren om bewoners nog beter te informeren, bijvoorbeeld via een extra bijlage bij de waterrekening,’ aldus Brink. ‘Veel mensen weten niet eens dat ze in een grondwaterbeschermingsgebied wonen, laat staan wat de gevolgen zijn. Bewustwording is cruciaal om ons drink- en grondwater voor de toekomst veilig te stellen.’