Datum: 08-07-2020

In 2018 stelde de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) het bedrijf Rütgers Resins in Uithoorn onder verscherpt toezicht, omdat de veiligheid in het geding was. Dat leidde tot een flinke verbetering, maar toch besloot het internationale bedrijf om deze vestiging te sluiten. Een terugblik op een roerige periode met de directeur van Rütgers Franky Verhelst: “de controles in Nederland zijn veel grondiger dan elders”.

Per 1 augustus 2020 moeten alle installaties en tanks van Rütgers Resins verdwenen zijn van het terrein in Uithoorn. De productie van het bedrijf, dat kunstharsen maakte voor de lijmindustrie, is al enkele maanden geleden gestopt. De locatie kent een roerige geschiedenis. In 1992 vond op deze plek een grote explosie plaats bij Cindu, een voorganger van Rütgers. Drie brandweerlieden kwamen om het leven en er vielen tientallen gewonden. Cindu werd later gesplitst in twee bedrijven. Één hiervan, Neville Chemical ging rond 2003 verder onder de naam Rütgers Resins.

Verscherpt toezicht

De OD NZKG was sinds haar oprichting in 2014 vergunningverlener en toezichthouder bij Rütgers. Bij controles bleek dat de bedrijfsvoering op het gebied van veiligheid niet best was. Zo ging het alarm dermate vaak af, dat er niet eens meer op gereageerd werd. Ook waren er twijfels of het bedrijf wel de kennis en kunde had om met gevaarlijke stoffen te werken. Daarnaast was het onderhoud van machines en installaties onvoldoende. Nadat de OD NZKG twee keer een last onder dwangsom had opgelegd en het aantal incidenten desondanks bleef toenemen, werd het bedrijf in 2018 onder verscherpt toezicht geplaatst.

Plan van aanpak

Dit hield in dat het bedrijf een plan van aanpak moest maken om de zaken op orde te brengen op het gebied van veiligheid en bedrijfsvoering. Zowel operationeel als qua kennis en kunde. De OD NZKG schroefde het aantal controles op, verhoogde de toezichtlast en reageerde direct op meldingen van ongewone voorvallen

Operationele ban

Dit leidde tot allerlei verbetertrajecten. Zo huurder Rütgers externen in met expertise op het gebied van incidentenonderzoek en om de automatisering te verbeteren. Ook kwam in mei 2018 een nieuwe directeur, Franky Verhelst: “Ik werd meteen met mijn neus op de feiten gedrukt: een week na mijn aantreden ontvingen we een brief van de OD NZKG en ISZW waarin gedreigd werd met een operationele ban: we sluiten het bedrijf als jullie niet verbeteren. We hadden inmiddels al mensen uit de productie vrijgemaakt om te participeren in veiligheidsstudies.”

Juridisch steekspel

Ondanks alle moeilijkheden kijkt Franky Verhelst terug op een leerzame tijd: “Bij mijn aantreden zaten wij steeds met een jurist aan tafel in onze gesprekken met de OD. Ik wilde geen juridisch steekspel houden en heb aangestuurd op een meer inhoudelijke aanpak om aan de vereiste veiligheidseisen te voldoen. Dit werd gewaardeerd door de omgevingsdienst. We wilden inhoudelijk naar elkaar toe komen. Dit leidde tot het intrekken van de dreigende operationele ban.”

Grondige controles

Verhelst was onder de indruk van de grondige controles van de OD NZKG: “In Nederland wordt veel meer ‘on-site’ gecheckt dan in België en Duitsland. Daar zijn controles overwegend administratief en beperkt het bezoek ter plaatse zich tot het hoogst noodzakelijke. Ook loopt Nederland naar mijn idee voorop in het toepassen van de Europese regelgeving. Bijvoorbeeld als het gaat om ‘ageing’, de veroudering van installaties. Daar werd in Nederland 2 jaar geleden al op gecontroleerd. In Duitsland en België begint dat nu pas.”

Positief effect

Hoewel Rütgers in Uithoorn stopt, heeft het verscherpte toezicht volgens Verhelst wel degelijk een positief effect gehad op het bedrijf. “Het sluiten van de vestiging in Uithoorn heeft een puur bedrijfseconomische reden. De vestigingen in Nederland en Duitsland lagen te dicht bij elkaar en het sluiten van het bedrijf in Uithoorn was de minst dure optie. Hier heeft het verscherpte toezicht dus geen invloed op gehad. Maar het stevige optreden van de OD NZKG bij Rütgers in Nederland leidde er wel toe dat de hoofddirectie besloot om ook de veiligheid van alle vestigingen in het buitenland grondig te verbeteren met het oprichten van een globale proces veiligheidsdienst.”