Datum: 06-04-2020

Henk Janssen is Geluidsadviseur bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Waar houdt een adviseur geluid zich eigenlijk mee bezig en hoe meet je vergund geluid? Dinsdag 24 maart 2020 was het Nationale Geluidshinderdag: een mooie aanleiding hier eens bij stil te staan. 

Wat doet de Omgevingsdienst?

De Omgevingsdienst verleent vergunningen, houdt toezicht op bedrijven, doet metingen en handhaaft waar nodig. Een meting wordt gedaan door meetinstrumenten die speciaal zijn ingericht om geluid te meten. Een adviseur kan dit handmatig vanuit de auto uitlezen. Voor een geschikt resultaat is het nodig dat in alle vier de windrichtingen wordt gemeten. Geluiden kunnen namelijk afbuigen door wind, temperatuur en omgeving. Toezichthouders bij de Omgevingsdienst controleren met regelmaat of bedrijven met een vergunning binnen de gestelde normen vallen.

Wat doet een Geluidsadviseur zoal?

Een geluidsadviseur geeft onder andere advies over het maken van omgevingsplannen, woningbouwprojecten, de aanleg van infrastructuur, geluidszonebeheer, geluid bij grote evenementen en geluidmetingen en vergunningen voor bouw en milieu. Geluidhandhaving van windturbineparken valt hier onder andere ook onder. Geluid van windturbines wordt bepaald door het aantal draaiuren per jaar en jaarlijks moeten die getallen worden gecommuniceerd. Als het park meer geluid maakt dan afgesproken, moet het aantal draaiuren van een turbine worden verlaagd, of moet de turbine zelfs tijdelijk worden stil gezet. Zo blijf je binnen de specificaties. ‘Op een akker in de klei sta je dan een windturbine uit te zetten. Zo maak je het geluid van een windturbine handhaafbaar.’

Verschillen in geluid

Stel je voor, je staat met je fiets voor een rood stoplicht en de auto naast je draait muziek. De bestuurder zingt lekker mee, maar jij hoort alleen de bas. De hoge tonen (frequenties) die de bestuurder heel goed hoort, worden grotendeels tegengehouden door het glas en staal van de auto. Maar de lage tonen gaan daar dwars doorheen. Lage tonen dragen kilometers ver en kunnen als erg vervelend worden ervaren. Hoge tonen zijn in tegenstelling tot de lage makkelijk tegen te houden.  

Laag frequent geluid

’Wij zijn geluidsspecialisten en wanneer daar vragen over zijn, worden wij ingezet’. De OD heeft bijvoorbeeld een samenwerkingsverband met de GGD in een onderzoek naar laag frequent geluid. Een groeiend aantal mensen ervaart gezondheidsklachten van onverklaarbare lage geluiden, die niet altijd te horen zijn voor iedereen. ‘Mensen zijn vaak gevoelig voor geluid en je vindt niet altijd de bron hiervan’, merkt Henk. ’Wij gaan er dan verder in duiken om te kijken waar het vandaan komt en wat een oplossing zou kunnen zijn’.

Hoe veel geluid mogen bedrijven maken?

Het gezamenlijke geluid dat bedrijven op een terrein mogen maken wordt geduid in zones. Zones worden vastgelegd in omgevingsplannen. ’Grote lawaaimakers kunnen alleen maar op een industrieterrein gevestigd worden. Die kun je niet zomaar ergens in een stad neerzetten.’ Henk benoemt als voorbeeld een gieterij van auto-onderdelen, of een bedrijf dat schepen met hoge waterdruk ontdoet van schelpen en algen. ‘Als er een bedrijf bij komt op dat terrein, dan kijk ik of er nog steeds wordt voldaan aan de vergunde geluidsruimte.’

Aan welke geluidsvoorschriften moeten bedrijven voldoen?

Geluidsnormen zijn wettelijk vastgelegd. Geluidsvoorschriften liggen vast in vergunningen. De OD zorgt er voor dat er niet meer geluid wordt gemaakt dan afgesproken. Samen met de toezichthouders stellen wij hiervoor vragen als: Doe je netjes de deur dicht als je geluid gaat maken? Werk je niet buiten afgesproken tijden? Ga je niet midden in de nacht van alles en nog wat doen? Onze toezichthouders zijn de hele dag op pad om zich hiermee bezig te houden.

Wat doet een adviseur voor omwonenden?

‘Wanneer er klachten binnen komen, wijst dat ons vaak op veranderingen in de omgeving. Wij kunnen niet alles zien en weten niet altijd dat er iets aan de hand is. Bij het ontvangen van klachten gaan wij controleren of afspraken nagekomen worden. Wanneer blijkt dat geluid buiten de vergunningsnormen valt, dan treden wij handhavend op. Zo was er een tijd geleden een laag geluid dat geluidsoverlast veroorzaakte in Haarlemmermeer. Na geluidsmetingen bleek dat de vergunningvoorschriften werden overschreven door een kapotte geluidsdemper bij een ijzergieterij. Zoiets merken wij veel sneller op wanneer omwonenden dit laten weten. Daarom is het zo belangrijk dat mensen bij hinder klachten indienen.’