Datum: 07-02-2022

Nederland wil in 2050 een circulaire economie hebben. Een economie waarin zoveel mogelijk duurzame hernieuwbare grondstoffen worden gebruikt, producten en grondstoffen worden hergebruikt en waarin afval niet bestaat. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) speelt daarbij een belangrijke rol, als het gaat om circulair worden van bedrijven binnen haar werkgebied en kennis delen met samenwerkingspartners. Hoe pakken we dat aan? Elvira Witsiers is programmamanager Circulaire Economie (CE) en vertelt over onze aanpak en haar motivatie: “Ik vind het intrinsiek heel belangrijk om hier mijn bijdrage aan te leveren”.

Hoe circulair ben je zelf eigenlijk?

“Steeds meer. Afvalscheiden is natuurlijk het begin, dat doe ik braaf. Mijn functie bij de OD heeft me echt bewuster gemaakt van mijn eigen gedrag. Speelgoed voor mijn kinderen koop ik tweedehands of ik ruil met vrienden. Ik let erop bij kleding, zo heb ik onlangs een circulaire spijkerbroek gekocht. Ik koop steeds minder spullen die in plastic zijn verpakt. En waar ik echt beter in geworden ben is etensrestjes opmaken in plaats van weg te gooien. Ik heb allemaal nieuwe gerechten leren koken.”

Waarom heb jij voor de functie programmamanager Circulaire Economie gekozen?

“Toen deze functie beschikbaar kwam dacht ik: dat is echt iets voor mij! Er ligt, zoals bekend, nogal een klimaatopgave. Ik vind het intrinsiek heel belangrijk om hier mijn bijdrage aan te leveren. Het hele idee van de lineaire economie: iets maken, consumeren en weggooien, dat kan gewoon niet meer. Grondstoffen raken op. Het is echt tijd voor een andere manier van consumeren. Bedrijven hebben een gigantische impact op de afvalberg. Ik vind het daarom heel interessant hoe je als Omgevingsdienst richting bedrijven aan dat thema kunt bouwen en daarbij ook de eigen organisatie meeneemt.”

Hoe circulair is de omgevingsdienst zelf eigenlijk?

“We zijn goed bezig. Wij zitten in de groep circulair van Metropoolregio Amsterdam, we kopen zoveel mogelijk spullen circulair in. De schoenen van onze inspecteurs zijn bijvoorbeeld helemaal circulair. De kleding helaas nog niet, omdat dit aan bepaalde veiligheidseisen moet voldoen. We kopen dit echter wel duurzaam in en het wordt ook weer gerecycled.” 

Welke invloed heeft de OD NZKG op de circulariteit van bedrijven?

“Als omgevingsdienst kunnen we sturen op efficiënt gebruik van grondstoffen inclusief water in het productieproces bij bedrijven. In de omgevingsvergunningen van bedrijven staat met welke grondstoffen een bedrijf mag werken. Als dienst hebben we vooral grip op afvalstoffen en zicht op afvalstromen in het Noordzeekanaalgebied.”

Wat is jullie aanpak? 

“We hebben een plan opgesteld waarin staat hoe we binnen 5 jaar 2 doelen willen realiseren. Het eerste is een kennisschakelpunt worden. We hebben veel kennis en expertise in huis en zijn landelijk een veel gevraagde gesprekspartner. Die rol willen we uitbouwen. Voor opdrachtgevers, andere omgevingsdiensten en bedrijven. Het tweede is ons instrumentarium voor vergunningverlening, toezicht en handhaving innoveren: hoe nemen we circulair mee in vergunningen, brancheplannen, et cetera. Dat is nu vooral gebaseerd op stimulering van bedrijven, omdat de wet- en regelgeving nog niet circulair is. Dat zit er overigens wel aan te komen en ook daar denken we over mee, op Europees niveau.”

Wat is de grootste uitdaging hierbij?

“Er is zo’n grote gedragsverandering noodzakelijk. Veel mensen zijn gewend om continu van alles te kopen en weer weg te gooien als het stuk is of niet bevalt. Het vraagt om een andere manier van denken, ook bij producenten: aan de voorkant nadenken hoe je een product in elkaar zet, zodat je het weer uit elkaar kunt halen en hergebruiken. Hiervoor moeten bestaande bedrijfsprocessen veranderen en soms worden afgebouwd en er zullen ook nieuwe bedrijven en nieuwe innovatieve processen komen. Dit brengt kansen, maar ook risico’s met zich mee. Wij staan voor de uitdagende taak om circulaire innovaties van bedrijven mogelijk te maken en bedrijven aan te moedigen meer circulair te worden. Samenwerking en kennis uitwisselen zijn daarbij cruciaal, zowel met opdrachtgevers als partners, zoals andere omgevingsdiensten, Port of Amsterdam, Meteropoolregio Amsterdam en Amsterdam Economic Board.”

Nederland volledig circulair in 2050, gaan we dat halen?

“Ja, dan ben ik bijna met pensioen volgens mij, haha. Het zal wel moeten, de wereld vraagt erom.”