Sinds 2011 heeft Tata Steel een proefinstallatie gebouwd om een alternatief proces voor de productie van ruwijzer te ontwikkelen. Middels dit proces verwacht Tata Steel een energiebesparing en een reductie van C02-emissie te realiseren. Ook kan in dit nieuwe productieproces gewerkt worden met diverse grond- en reststoffen. Tata Steel verwacht dat als het proces van de proeffabriek wordt doorontwikkeld op volledige industriële schaal, diverse andere fabrieken kunnen sluiten: de cokesfabrieken, de pelletfabriek, de sinterfabriek en de hoogovens, inclusief windverhitters. Lees hier meer over op de factsheet van Tata Steel over HISarna.

De afgelopen twee jaar (2020 en 2021) heeft de proefinstallatie HIsarna vanwege economische redenen en de aanvraag wet natuurbescherming bij de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord stilgelegen. Begin juli is de proeffabriek weer opgestart.

De OD NZKG kreeg eerder verschillende vragen over deze proeffabriek. De belangrijkste vragen en antwoorden hebben we op een rij gezet:

Welke vergunningen zijn relevant bij HIsarna?

Voor de Hisarna-fabriek zijn diverse proeven uitgevoerd die Tata Steel proefcampagnes heeft genoemd. Voor elke proefcampagne (A t/m E) is een proefneming aangevraagd op basis van voorschrift 0.1.7 van de revisievergunning van 16 januari 2007. Voor proefcampagne F heeft Tata Steel op 26 juli 2017 een vergunningaanvraag ingediend. Bij de inhoudelijke beoordeling van de aanvraag is gebleken dat de installatie HIsarna niet leidt tot andere of grotere nadelige gevolgen voor het milieu dan volgens de geldende omgevingsvergunning is toegestaan. Daarnaast zijn meerdere aspecten ook geregeld in het Activiteitenbesluit milieubeheer. Voor de proefinstallatie zijn namelijk geen best beschikbare technieken vastgelegd in BREF/BBT-conclusies en er zijn ook geen relevante Nederlandse informatiedocumenten over BBT van toepassing. De OD NZKG heeft daarom  op 15 december 2017 een vergunning verstrekt. Voor de emissies die vrijkomen bij HIsarna is het Activiteitenbesluit direct van toepassing. Als er BBT voorgeschreven is, is het Activiteitenbesluit niet van toepassing. Voor de overige voorwaarden is de revisievergunning van toepassing. Alle activiteiten die zij daar nu uitvoeren moeten dus binnen de reikwijdte van deze vergunning blijven. Tata Steel is voornemens om dit jaar weer verder te gaan met campagne F met HIsarna. Deze campagne is vergund en daar moet Tata Steel aan voldoen en daar houdt de OD NZKG toezicht op.

Welke emissies zijn vergund voor HIsarna?

Bij de proefinstallatie HIsarna zijn onder meer volgende stoffen voor campagne F aangevraagd: NOx (Stikstofdioxide), Fijnstof (PM₁₀), een aantal zware metalen en PAKs. Voor de meeste emissies is het Activiteitenbesluit van toepassing.

Welke stoffen worden gebruikt in deze proefinstallatie?

In de aanvraag voor proefcampagne F heeft Tata Steel aangegeven dat de volgende grondstoffen worden ingezet: IJzererts, kolen, schroot en reststof (oxykalkslik, hoogovengasstof). Het restproduct Oxykalkslik dat kan worden ingezet bij HIsarna is níet de historisch oxykalkslik die als passieve opslag op het terrein ligt. Op dit moment heeft Tata Steel ons aangegeven historisch oxykalkslik nog niet in te willen zetten. Indien dit wel het geval is, moet Tata eerst een aanvraag indienen bij onze dienst.

Wat is het verschil tussen deze proefinstallatie en de reguliere staalproductie?

Het gaat om een relatief kleine installatie. Procentueel gezien gaat het hier om een heel gering deel vergeleken met de normale productie. De maximale productiecapaciteit van de HIsarna proeffabriek in IJmuiden bedraagt namelijk 60.000 ton vloeibaar ruwijzer per jaar. Ter vergelijking: Hoogoven 7 in IJmuiden produceert 10.000 ton per dag.

Is het nog steeds een proeffabriek?

In de HIsarna installatie wordt niet volcontinue geproduceerd maar periodiek. De aard van de activiteiten is proeven doen om het proces van de HIsarna technologie te verbeteren. Voor elke proevenronde moet een aparte vergunning worden aangevraagd. Het is dus geen onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering van Tata Steel.

Hoe houdt de OD NZKG toezicht op deze proeffabriek? Hoe controleert de OD NZKG of HIsarna de vergunning niet overtreedt?

HIsarna is deel van het reguliere toezicht dat wij uitvoeren op het terrein van Tata Steel. Tata dient de emissiemetingen die worden uitgevoerd bij HIsarna ter beoordeling bij onze dienst in te leveren. (zogenaamde Eco-metingen). Hier houden wij toezicht of aan de emissiegrenswaarden wordt voldaan. Stof-, geluid- en geurhinder worden fysiek gecontroleerd door een toezichthouder. Omdat de fabriek veel stil staat, worden er ook weinig controles uitgevoerd. Toezichthouders van de OD NZKG hebben tijdens een proefrun wel eens geconstateerd dat er stofuitstoot was en hebben daar tegen opgetreden.

Zijn er meetresultaten van eerdere proefnemingen?

Ja die zijn er. Bij de aanvraag voor campagne F is een luchtkwaliteitsonderzoek toegevoegd. En er zijn emissiemetingen gedaan bij de proefcampagnes C en D.

Is HIsarna onderdeel van de ZZS inventarisatie?

Ja, HIsarna is een onderdeel van de ZZS-inventarisatie. Dit is terug te vinden in de rapportage.

Is er ook een vergunning voor de Wet natuurbescherming (nodig)?

OD NHN gaat over de wet Natuurbescherming. Zij hebben op 8 april 2021 het besluit genomen dat Tata Steel voor dit project geen vergunning wet Natuurbescherming nodig heeft. De hoeveelheid uitgestoten NOx overschrijdt niet de grens waarboven een vergunning noodzakelijk is (onder een bepaalde drempel is een vergunning niet nodig). Tata Steel moet voldoen aan bepaalde randvoorwaarden en beperkingen en mag dit project dan zonder  natuurvergunning uitvoeren.