Vanuit de wijk Tuindorp Oostzaan in Amsterdam ontvangt de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (OD NZKG) sinds 2019 weer meer meldingen over geuroverlast. De melders noemen vaak de bedrijven ICL Fertilizers (ICL) en Bunge Europe, aan de overkant van het Noordzeekanaal, als veroorzakers. De bewoners ondervinden hinder van de geur en maken zich zorgen over de invloed op hun gezondheid. Een aantal bewoners heeft zich verenigd in een kerngroep, waarmee de OD NZKG regelmatig contact heeft.

De wijk ligt in een bedrijvige omgeving, waar geuroverlast niet altijd tot één bron terug te brengen is. Bedrijven, wegverkeer en scheepvaart kunnen geuroverlast veroorzaken. In dit gebied, waar industrie en woningen relatief dichtbij elkaar liggen, zal de geur waarschijnlijk nooit helemaal verdwijnen.

Rol van de omgevingsdienst

De OD NZKG is, namens gemeente Amsterdam en provincie Noord-Holland, verantwoordelijk voor de vergunningverlening aan de bedrijven in dit gebied. Wij houden toezicht op het naleven van de milieuwetgeving (onder andere de regels met betrekking tot geur en geluid) en handhaven waar nodig. De OD NZKG zet zich in om overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken.

Wij houden voor Tuindorp Oostzaan ‘preventieve geurronden’ wanneer de wind uit de richting van de overkant van het Noordzeekanaal komt. Zo is de kans groter dat onze inspecteurs in het gebied aanwezig zijn wanneer er overlast is. We controleren dan bij de bedrijven of er een relatie is tussen de geur en de bedrijfsvoering. Tot nu toe is die relatie niet altijd te leggen. Daarom bekijken we mogelijkheden om andere of intensievere middelen in te zetten om de herkomst van de geuren te vinden. Ook gaan we op zoek naar mogelijkheden om meer met de bewoners af te stemmen over bijvoorbeeld de geurbeleving in hun wijk. Ondertussen loopt bij de bedrijven ICL en Bunge een procedure om de omgevingsvergunning voor het onderdeel milieu aan te passen, zodat we beter kunnen handhaven op onder andere het aspect geur.

Overlast melden

Ervaart u geuroverlast? Maak een melding via ons formulier. Omschrijf het tijdstip en de geurkenmerken zo specifiek mogelijk. Dat helpt ons! De melding komt terecht bij onze inspecteurs, die onderzoeken of de bron van de geurhinder te herleiden is. Wij kunnen alleen actie ondernemen wanneer de geur herleidbaar is naar een bedrijf. Wanneer dit het geval is, neemt de inspecteur contact op met het desbetreffende bedrijf. U wordt zoveel mogelijk geïnformeerd over de afhandeling van uw melding. Voor een algemene vraag over de geurproblematiek in de wijk kunt u een e-mail sturen naar geuroverlasttuindorp@odnzkg.nl.

Tijdlijn Tuindorp Oostzaan

April 2021

De OD NZKG heeft de rapportage ontvangen over de analyse van de eNoses over de maanden november en december 2020 (kijk voor meer informatie bij januari 2021 hieronder). In deze rapportage is verder onderzoek gedaan naar één van de bedrijven aan de noordoostkant van het Noordzeekanaal. Het lijkt erop dat de werkzaamheden van dit bedrijf bijdragen aan de geuroverlast. Ook staat in het rapport dat het, op basis van de eNose-gegevens, aannemelijk is dat 70% van de overlastmeldingen uit Tuindorp Oostzaan veroorzaakt wordt door bedrijven in het industriegebied Coenhaven. In de rest van het onderzoek wordt bekeken of op basis van de eNose-gegevens de exacte bronnen van geuroverlast te herleiden zijn.

Maart 2021

Op 24 maart was er een online gesprek met bewoners. Hierbij werden onderstaande punten besproken. Bekijk hier het verslag van de bijeenkomst.

• Uit het verspreidingsberekening van de emissiemetingen bij ICL concludeert de GGD dat de waarden niet alarmerend zijn voor de gezondheid.
• Bunge heeft een concept-vergunningsaanvraag ingediend. Op dit moment beoordeelt de OD NZKG deze aanvraag. Via deze pagina informeren we u hierover als het zover is.
• De resultaten van het geuronderzoek bij Bunge zijn bekend. Hieruit blijkt dat de hotwell bij Bunge een grotere bijdrage heeft aan de cocktail van geuren in het gebied dan tot nu toe gedacht. We zijn daarover in gesprek met Bunge over wat zij, vooruitlopend op de vergunning, nu al willen doen. Uiteindelijk wordt deze bron ook meegenomen in de revisievergunning en zal de OD NZKG ook op dat punt zo streng als mogelijk vergunnen.
• ICL heeft eind maart gegevens aangeleverd voor de revisie van haar omgevingsvergunning milieu. Deze gegevens worden nu beoordeeld door de OD NZKG.
• De OD NZKG zet het eNose-netwerk in voor gebiedsgerichte bronduiding. Uit de eerste analyse bleek dat een aantal andere bedrijven dan ICL en Bunge mogelijk bijdragen aan de geuroverlast. Hier wordt nu ook onderzoek naar gedaan.

Januari 2021

Om de bron van geuroverlast te herleiden in een gebied vol met bedrijven, wegverkeer en scheepvaart, zetten de Provincie Noord-Holland, Havenbedrijf Amsterdam en de OD NZKG de eNoses steeds meer in. Deze geavanceerde apparaten detecteren verandering in de luchtsamenstelling en in combinatie met de windrichting kan nauwkeuriger worden onderzocht waar geur en daarmee de bron van overlast vandaan komt. Het daarin gespecialiseerde bedrijf Comon Invent heeft de meldingen van overlast op straatniveau, de gegevens uit de Stankmelder-app van de bewoners én de data uit de eNoses geanalyseerd. Dit gaat in eerste instantie door tot en met mei 2021.

Aan de hand van analyses van het eNose netwerk onderzoeken wij of er mogelijk óók geurbronnen zijn aan de noordoostkant van het Noordzeekanaal, die een bijdrage leveren aan de geurhinder. Het is bekend dat er in het gebied rond de TT Vasumweg meerdere bedrijven zijn die vluchtige organische stoffen (oplosmiddelen) gebruiken in hun proces. Dit gaat de OD NZKG de komende maanden onderzoeken. Dit doen wij samen met de afdeling die verantwoordelijk is voor het toezicht bij deze bedrijven.

Hier vind u het rapport van deze analyse (inclusief oplegnotitie). Ter bescherming van persoonsgegevens zijn geen namen en adressen van bewoners verstrekt door OD NZKG. In de rapportage komen geen bedrijfsnamen voor. De OD NZKG gebruikt die gegevens wel om gebiedsgericht de bronnen beter te kunnen duiden.

December 2020

In augustus zijn emissiemetingen en geurmetingen uitgevoerd bij ICL, in opdracht van de OD NZKG. Uit het emissieonderzoek blijkt dat de gemeten emissies van fijn stof, ammoniak, chlorides, fluorides, sulfaten en fosfaten voldoen aan de grenswaarden, zoals gesteld in de Omgevingsvergunningen of het Activiteitenbesluit. Uit de geurmetingen blijkt dat de geurconcentratie van ICL in de woonwijk Tuindorp Oostzaan goed waarneembaar is.
De geur is tevens beoordeeld op (on)aangenaamheid door een geurpanel (hedonische weegfactor). Door deze hedonische weging wordt de geurconcentratie 6 tot 8 maal kleiner.
Het geurrapport heeft ons inzicht gegeven in de huidige geursituatie van ICL. Dit betekent niet dat het hier stopt. Er is in het gebied sprake van een cocktail aan geuren. De OD NZKG doet verder onderzoek of daar nog vermindering van de overlast in is te behalen en of geurbeleid aangepast kan worden. Daarnaast is een procedure voor een ambtshalve wijziging van de vergunning opgestart waarbij het aanvaardbaar geurhinderniveau voor ICL vastgesteld zal gaan worden.  

November 2020

We hebben de communicatie richting bewoners geïntensiveerd: alle bewoners die sinds 2019 een melding hebben gedaan over geuroverlast kregen een brief met de laatste stand van zaken met daarbij deze flyer, deze aandachtsdossierpagina is aangemaakt en de pagina met veelgestelde vragen is uitgebreid. Daarnaast was op 21 oktober een online meeting met de kerngroep van bewoners. Hierin ging het onder andere over het luchtonderzoek dat bij ICL is uitgevoerd.

Oktober 2020

• We onderzoeken of we aanvullende eisen kunnen opnemen in de huidige vergunning van de bedrijven ICL en Bunge. Onderdeel hiervan is een onderzoek naar emissies uit de schoorsteen bij ICL en Bunge. Naast de reguliere klachtafhandeling intensiveren we het aantal preventieve geurrondes in de wijk, om de herkomst van de geuren beter en eerder te kunnen duiden.
• In opdracht van de OD NZKG is onderzoek gedaan naar de emissies van stoffen en de geur bij ICL, in samenwerking met de GGD. In een online bijeenkomst met de kerngroep bespreken we de resultaten hiervan en eventuele vervolgstappen.

Voorjaar 2020

• De OD NZKG heeft het rapport over de nulsituatie met betrekking tot geuremissie van ICL ontvangen. Hieruit blijkt dat het bedrijf voldoet aan de norm voor geur uit het provinciale geurbeleid. Het provinciaal geurbeleid zegt dat naast de geurnorm ook voldaan moet worden aan het toepassen van de best beschikbare techniek (BBT) in relatie tot aanvaardbaar geurhinderniveau. Daarom wordt een proces gestart met ICL om te onderzoeken of de voorschriften in de omgevingsvergunningen hierop aangepast kunnen worden. Voor Bunge worden de aspecten BBT én aanvaardbaar geurhinderniveau ook meegenomen in de revisie van de omgevingsvergunning.
• Uit de analyse van de klachten en de gegevens uit de eNoses blijkt dat naast de geuren van ICL en Bunge, onder andere ook de olieterminals in het Amsterdamse havengebied mogelijke bronnen zijn. De OD NZKG is daarom doorgegaan met het regelmatig uitvoeren van preventieve geurronden bij zuidwestenwind om dat te onderzoeken. De nadruk ligt daarbij op het bedrijf ICL.
• We hebben meer de samenwerking gezocht met de GGD Amsterdam vanwege de gezondheidsvragen die er bij bewoners zijn. Bewoners maken zich vooral zorgen over de geur afkomstig van ICL. De OD NZKG heeft een gesprek gehad over de geurproblematiek in de wijk met de directie van de bedrijven ICL en Bunge. Hierin is onder meer afgesproken dat de bedrijven onderzoeken of ze op basis van informatie vanuit de klachten die bij de OD NZKG binnenkomen, eenvoudig te realiseren maatregelen kunnen doorvoeren om geuroverlast te verminderen.
• Met de kerngroep van bewoners is via een online overleg gesproken over de aanpak en over hoe de overlast wordt ervaren.

Najaar 2019

• Binnen de OD is een integraal team samengesteld met collega’s van vergunningverlening, toezicht en een luchtspecialist. Dit om zo goed mogelijk vragen te kunnen beantwoorden, klachten te behandelen en toezicht en vergunningverlening in te zetten. Maar ook om de gemeente Amsterdam en Provincie Noord-Holland goed te informeren. 
• Inspecteurs hebben preventieve geurronden in de wijk uitgevoerd bij (zuid)westenwind.
• ICL Fertilizers heeft geurmetingen aan de schoorsteen laten verrichten om de nulsituatie te bepalen. Dit was noodzakelijk omdat zij van plan zijn met secundaire grondstoffen te gaan werken. Met deze zogenaamde nulmeting kan het effect van de secundaire grondstoffen op de geur op een later moment worden vastgesteld met een nieuwe geurmeting.
• Voor beide bedrijven is bekeken welke mogelijkheden er zijn om direct handhavend op te treden voor geur.
• Een terugkoppeling is gegeven in de wijk aan een afvaardiging van bewoners over de stand van zaken. De behandeling van klachten en informatieverstrekking wordt door hen genoemd als verbeterpunt. Hiermee gaat de OD aan de slag.
• De bewoners hebben een rondleiding bij ICL gehad.

Voorjaar 2019

Eerste bewonersbijeenkomst Tuindorp Oostzaan waarbij onder andere OD NZKG is uitgenodigd door de bewoners.