Het toezicht op Tata Steel en de gestelde milieunormen staan de laatste tijd vaak op de politieke agenda. De Tweede Kamer steunt een motie van GroenLinks om de milieunormen voor Tata Steel aan te scherpen. Het kabinet moet alle ruimte benutten die Europese regelgeving biedt om de uitstoot van schadelijke stoffen door de staalfabriek verder aan banden te leggen. Het mogelijk aanscherpen van de normen is een langlopend proces. Demissionair minister Stef Blok zei daarover tijdens een debat over de toekomst van Tata Steel; ‘Als je het scherper wilt, moet je eerst de regels aanpassen en die daarna toepassen’.

Het aanscherpen van de Europese staalnormen (de BREF), die voor alle Europese staalfabrieken geldt, is al gauw een kwestie van jaren, omdat dit langs alle staalindustrie in Europa en de bijbehorende overheden moet. Een belangrijk proces, dat alleen niet vandaag of morgen al voor verbetering zorgt.

Activiteitenbesluit

Dan heb je nog de Nederlandse wet- en regelgeving, het Activiteitenbesluit. Om de paar jaar wordt gekeken of de normen kunnen worden aangepast n.a.v. de laatste Best Beschikbare Technieken (de BBT’s). Daarnaast is het Schone Lucht Akkoord opgezet, waarin ambities zijn vastgelegd met daarin de wens om voor de zwaardere industrie wat meer aan de scherpe kant van de range uit de BREF te gaan zitten (in de BREF is een bepaald emissiebereik opgenomen waar een staalfabrikant aan moet voldoen en daarbij wordt een bepaalde range gehanteerd, gecombineerd met bepaalde maatregelen). Het Rijk kan hier beleid op maken en daarmee bepalen dat de Nederlandse staalindustrie (lees: Tata Steel) aan de onderkant van de range van de BREF moet gaan zitten. 

Doorlopend proces

Bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied houden we de recente aanscherpingen langs de vergunningen van Tata Steel om te kijken waar wij de vergunningen nu nog verder kunnen aanscherpen. Het actualiseren van de vergunningen is een doorlopend proces, wat we nu binnen het Uitvoeringsprogramma Tata Steel 2020-2022 versnellen. Zo wordt bijvoorbeeld de vergunning van Tata Steel op enkele zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) met prioriteit geactualiseerd en aangescherpt. Dit proces neemt ongeveer een half jaar in beslag.

Milieunormen leidend

Het recente onderzoek van het RIVM heeft er niet alleen voor gezorgd dat het onderwerp hoger op de politieke agenda kwam. Het heeft ook naar voren gebracht dat in de vergunningen voor Tata Steel (en andere bedrijven) de milieunormen leidend zijn in het VTH-stelsel (vergunningverlening, toezicht en handhaving), en niet gezondheidskundige normen. Gezondheidseffecten maken in de milieuwetgeving bij het opstellen van milieunormen deel uit van een breder afwegingskader, de ruimtelijke inpassing en kosteneffectiviteit bijvoorbeeld spelen óók een rol.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Als Omgevingsdienst zijn wij uitvoerder van het Europees en landelijk beleid en dat is uitgangspunt voor de vergunningverlening. Mocht het Rijk of Europa de normen aanscherpen dan vertaalt de Omgevingsdienst dat in de vergunning. Elk bedrijf heeft overigens ook altijd een eigen (maatschappelijke) verantwoordelijkheid. Een bedrijf kan er altijd voor kiezen om méér te doen dan wat wettelijk moet.